Czy cis jest trując …

Czy cis jest trujący? Fakty i mity o toksyczności tej rośliny

Cis (Taxus) to roślina, która od wieków budzi duże zainteresowanie ze względu na swoje walory ozdobne, długowieczność oraz właściwości lecznicze. Jednak często pojawia się pytanie: czy cis jest trujący? Wokół tej rośliny narosło wiele mitów i nieporozumień, dlatego warto przyjrzeć się faktom dotyczącym jej toksyczności.

1. Dlaczego cis jest uważany za roślinę trującą?

Cis zawiera alkaloid toksynę o nazwie taksyna, która występuje we wszystkich częściach rośliny poza mięsistą, czerwoną osnówką nasion. Substancja ta może powodować poważne zatrucia, zwłaszcza u zwierząt gospodarskich i domowych. Po spożyciu dużej ilości taksyny może dojść do zatrzymania akcji serca i śmierci.

Toksyczne części cisa:

• igły,
• kora,
• nasiona (ale nie ich osnówka!),
• drewno.

2. Jakie skutki może wywołać zatrucie cisem?

Spożycie części cisa może powodować:

• nudności,
• wymioty,
• biegunkę,
• zawroty głowy,
• drgawki,
• zaburzenia pracy serca,
• śmierć w skrajnych przypadkach.

Pierwsze objawy zatrucia mogą pojawić się nawet po kilku godzinach od spożycia. W przypadku podejrzenia zatrucia należy natychmiast skontaktować się z lekarzem lub weterynarzem (w przypadku zwierząt).

3. Czy cis jest groźny dla ludzi?

Dla dorosłych osób przypadkowe dotknięcie czy nawet przycinanie cisa nie stanowi zagrożenia. Niebezpieczne jest jednak spożycie igieł lub nasion. Dzieci mogą być narażone, jeśli niechcący zjedzą nasiona cisa, dlatego w ogrodach rodzinnych warto uważnie obserwować najmłodszych.

4. Czy cis jest trujący dla zwierząt?

Tak, cis jest szczególnie niebezpieczny dla:

• koni,
• bydła,
• owiec,
• psów i kotów.

Zwierzęta gospodarskie często nieświadomie spożywają gałęzie cisa, co może prowadzić do szybkiego zatrucia i śmierci. Psy i koty rzadko jedzą cisa, ale warto zachować ostrożność.

5. Czy cis ma jakiekolwiek pozytywne właściwości?

Mimo swojej toksyczności cis ma też zastosowania medyczne. Zawiera paklitaksel, substancję wykorzystywaną w leczeniu nowotworów, zwłaszcza raka piersi i jajnika. Ponadto cis od wieków był używany w medycynie ludowej, choć jego stosowanie bez odpowiedniej wiedzy może być bardzo niebezpieczne.

6. Fakty i mity o trującym cisie

MIT: Cis zabija każde zwierzę, które go dotknie.

• FAŁSZ. Kontakt z cisem nie powoduje zatrucia, dopiero jego spożycie może być groźne.

MIT: Wszystkie części cisa są śmiercionośnie trujące.

• FAŁSZ. Czerwona osnówka nasion nie zawiera taksyny i jest jadalna, jednak same nasiona już są trujące.

MIT: Cis szybko zabija po spożyciu.

• CZĘŚCIOWA PRAWDA. Wysoka dawka może doprowadzić do szybkiej śmierci, ale niewielkie ilości mogą wywołać tylko zatrucie.

MIT: Wdychanie zapachu cisa może być trujące.

• FAŁSZ. Cis nie wydziela trujących oparów, więc można go bezpiecznie uprawiać w ogrodzie.

7. Jak bezpiecznie uprawiać cisa w ogrodzie?

Cis jest wspaniałą rośliną ozdobną, którą można uprawiać bez obaw, pod warunkiem zachowania ostrożności:

• Nie sadź cisa w miejscach dostępnych dla dzieci i zwierząt.
• Przycinaj go w rękawicach, aby uniknąć podrażnienia skóry.
• Nie kompostuj gałęzi cisa, aby uniknąć przedostania się toksyn do gleby.
• Po przycinaniu dokładnie usuń opadłe gałęzie, zwłaszcza jeśli w pobliżu są zwierzęta.

Podsumowanie

Cis jest rośliną toksyczną, ale jego uprawa w ogrodzie nie stanowi zagrożenia, jeśli przestrzegamy podstawowych zasad bezpieczeństwa. Nie trzeba rezygnować z jego sadzenia, ale warto być świadomym potencjalnego ryzyka. Pamiętajmy, że czerwona osnówka nasion jest jadalna, ale same nasiona są silnie trujące. Odpowiednie podejście do uprawy cisa pozwala cieszyć się jego pięknem bez obaw.